Thilha Thusim
Thusim hi kei toh(face) ahipon mi sei na a kajah ho le ka het ho kahin jih ji ahi,koiman kei toh dan in ana gel hih uvo loite ho.
Khaile atoh pa sei dan in hin sei kit inge asim nop joh na din.
Amun le amol ho ahi leh tuila area ccpur lang khu ahin akho vang kasei lou ding amin ho jong achom kahin man d ahi.
1974 kum lah chu ahin,chang voh chai thinglhang lou na toh kichai in bol di aum beh lou jeh chun kei(kampu,minlhem) le ka loi ho mi 4 kaki hou uvin sa chan d thu ka hinsei khom un ahi le ka thau chu ahung nom soh kei in hi jeh chun phat um pet2 tin jing ma2 a che doh ding tin kahung ki gong pai uve. Khosunga meithal(meipum) um ho se2 chu ka chang cheh uva dingin kahung ki hol tup un,ka che na diu chu mun gamlha thim ahi jeh chun ni chong din kaki go uvin bu bel meabel di ho ka pou vin jing kah ma tah in mi nga chu kaki pan doh uve. Sa chan na ding lhang le mol ho ka phah phat uchun mun khat in geh buh ding kaki son uvin kalah uva lalpu(minlhem) le hahao chu nilhah me ding tin ahpa ho chang in ache hone, adang se ho chun buh sah le bu hon tui khai ti ho chu ka tho uvin kana kisa boi cheng uve, jan pung 6 ding vel hin vagih ni ahin kap honin hiche chu nilhah me din ka hon uvin ka neu vin, jinga pan mun ding le hoilai chan a pha ham ti chu kaki hou kit uve.
Jan a sakap a che teni lalpu le hahao in amu hon sa boul( loiho kibol ji na bang2 ho) mun khat chu chan ding tin kahung kiphat sah uvin,ka emu tauve. Jan kamang ahin kaloipa hahao chu lui(vadung) a chun ana kisil in kei jong sa kasah jeh chun kisil ding tin ka von ka sut got chet le kaloipa mit le nahkui lah dung chun thisan ahung pot in aman jong naa asan ahung peng in ahi le alu chu tha khat in ajal lah jeng e.ka mang set jeh chun, jan khang kima kahung khang lou e..emut kit ding tia kaki lhim lhim laitah chun ka buh sah lah uva chun theibong(gobong) a tui kilhei gin kahin jai, kalung ahimo thim jeh chu torch ka lan kaga vet le la ima cha kimulou ka hung kile buh ka lut got chet le kaloipa hahao chu kamang a ka mu bang2 chun alu tel deh duh puma chun ana dingin kamu mu chun kaki kou in ka nung lhuh jenge. Ka aw git chu kaloi hon ajan ahung thou uvin ei hin del lut pai uve ahinlah ka thil mu chu amang tai, lung gel nom loupuma chun buh a kalut uvin ka tou kho vah tai,jing kah ann hon a ka umpet chun kaloipau lalpu koma chun kasei tan ahi le aman hahao chunga hi thil phalou khat lhung di hinte kile ute atin ahinlah lalpu koma kasei phat uchun hiche phalbi janmang mai2 pasal mi nga sakap a kiche a emcha man louva kile ding chu kanompoi atin sa chan tei2 ding chu asom tai..kei ho jong akhuti le katiuvin ka thal cheh u kaki mat uvin sa chan na di mun kajon tauve.
Kasa chan nadiu mun chu gaam sa ma2 jing mun ahi jeh chun emacha ham gin jong aki japon athom hao lheh jenge,amun kalhun phat uchun kei chu achung langa ka pangin,lalpu kaphei jep a apangin,hahao chu kei nui lang jep in apang kit in hyti chun ka bon uvin mi nga chun hiche sa boul chu ka umkim vel tauve, sa hung lut ji na lang chu kalha ong uvin,meithal toh kana chang pang tauve,,ni dan khat le akeh thip chet a ka ngah uleh sa thom(husa) kahin ja pan tauve. Sajuh khat ahung lhai phei in anunga chun ngal(sagoul) nile thum ahung kilhon phei uchu ka mucheh tauve,sajuh chu adah le2 in chomkhat jouvin aki le kit tai,ngal ho vang chu boul lah a kiboul din ahung lut tauve,, aki boul nop laitah uva kap ding tia ngal khat chu phate cha kahin doi le,kap dinga ka doi pen pa chu ahung kei hei in eihin nui sat ae…anui gin jong chu mihem nui gin mong2 ahi kati ae. Ka ngam louva kakih(kap lou) phat chun ka lhanga hahao chun ahin kap tai,mi theil ginle gin lou chun ngal chang in jong anai heno ti bang khun ahung peng in amuna chun alhu in,,aman akap lai tah a jong chu loidang hon jong akoma um ngalchang teni jong chu akap lhuh pai2 u ahi.
Athum uva chun amuna alhu tauve..meithal gin chai2 achun chomkhat kathip uvin sign ema kipe to nai louvin kaloipau hahao chu asa kap kipah val a ahung lhai doh le kakoma lalpun,ngachang ho hung masanga sajuh hung pen mu chun amun akin a kin in ahin kap kit tai ahi le hahao jong amun chun ema sei man louvin alhu dah jenge…akin a kina kaum na cheh uva kona kahung lhai doh ule kaloipau hahao chu kamang a ka mu bang chet chun alhoh ana jah jeng e, amun chun ka tha abei in kati ho ahung vot in kaki thing in kalung avai doh leu jenge..keikap ahi lou vang chun kamanga kana mu masat ahi jeh chun kei le kei them mo kaki chan in ka lung gel achun gamtin ka gel pai jenge..kei bou kahipon kaloiho jouse jong alung gel u chu nomlou hintin bol ding pen helouvin kaloipau long(body) chu ka ve cheh uvin thip chet in chomkhat set pi chu ka tou den jeng uve,, hinlah hytai umsot thei kahi tah lou jeh uchun akin a kina kisah loi2 a inn che ding kahin gong tai…lang(thil kipoh na go bamboo emargency a kisem) hokhu kasem vat2 uvin kaloipau chu buh chan kahung po lhung uve,,amel set val jeh chun thingna(leaf) ho kahin khu uvin ka von houtoh kaloipau chu mi nin ka hung jon uvin kasa kap ujong don talouvin inn kahung del tho tauve.. kahung kipat doh uchun nilhah lang pung 3:00 beh hitante kati e..phalbi nisa chu chomlou kah a lhum ji ahi jeh chun lampi saolou kahin jot uleh kahung kijin tauve…kho ahung thim2 chun kachung lang uva konin loite ho ebol a nei dalhah got uham tin hahao aw bang chet2 khun ahun kisam kaja tauve.
Ema lo thei ahilou jeh chun koima uhpoh ngam umlouvin kalampiu chu kajot dit det uve,aleh chung langa pa chu hung nai deu2 jeng, kei ho jong akin thei pena kache u..kaloipau la nei ngah uvo tai hung peng2 jeng, ” loicha ihi lou uham? Ebol a nei dalhah jeng uham? Loipha na hipouve”, atin ahung lung hang kit tai.chi jan vang chu ka pasal hi na jouse abei jenge ama kasuh khah uh kakiphat lam utoh,aman eilhep kit uchu kalha van a kal deh2 jeng ahi.
Ahi thei dan dan a ka hung tei2 uleh,ka nung uva konin song in eihin sep kit pan tauve..kakom ka vel lah u thing phung ho ahin khet poh lah2,thing phung ho hung kit chu ka bon uvin,hao na val tai..nei dalhah tauvin tin ka hung ew doh lah2 jeng uve…aman le eida lhah deh lou u,lampi sah le lhang dunga chu mi khat in ei jui uve ti chu aki hethei jenge,mi hem tobang khat ache ji chu ka mu vin, ve ngam suhsah umlouvin kaloipau chu kapouvin ka che tei2 uve…aleh hiche ho chu aphat sah hytam kiti chu akhoh cheh ahinbol kit tai…thilong(body) chu agih cheh2 in mi ni bou poh jou hoi ahitah lou phat in kali (4) uvin kahin jon kit uve..mi li a dinga jong chu poh jou hoi ahi kit lou phat chun upai aumpoi katiu vin lampi achun kahung kichol tauve.beri ho chep puma hytia kakichol laitah uchun ka nung lang uva konin husa kahin ja kit uve, torch a kagah sal(kho) uleh kaloipau alu tel deh duh puma chun asa kap chu ahung kipoh in keiho lang ahin jon kuk2 jeng e..ka bon uvin ka peng jah jeng uve,,aki gomsah thei dom jong koima ka um taupouvin akoima chu alung len thei jong ka kisamo jen tauve,khat le khat hyti chun kaki veto uvin,loipa long(body) dalhah thei la hi lou tin kahin kipat doh kit tauve..kahung kipat doh u chomkhat jouchun anung langa pang teni kei le lalpu chu eihin kheo pan kit tai..
gimle chol a kache jing lai uchun,khut avot a vot jeng khat ka khut ahin tuh le ka kin dan2 chu kaki pal lhu deh chet jenge..kaki nung hei a ka vet lela koima kimu kit lou,,kei ei bol chai2 a chu lalpu ahin bol pai,,lalpu vang akeng ho atuh peh a,ahi lou le anung kai ji,,le kami thi poh u jong khe lha deh2 jeng,agih toh anung langa teni eiha suh boi hontoh,lunghan jeng ding le kiki phalam kit,aki hou ngam koima umlou va lamlhung ka hung u ahe..kho ka hung lhun diu kon chun lalpu keng teni ahin pat tom chu,lalpu jong alel toh ding jou lou va ahung lhuh le kimi thi poh ujong hung khelha kit,ka lieng(shoulder) jong na gam ta,,kaloipau lalpu vang hao neingai damin,ka het monga ka bol ahipoi,kei thep mo ahi naloipa hi nei hiti bol hih in lang nei da lha jeng tauvin na long(body) dama in kapoh lhung diu na dei le atin aka toh ahung sei doh jeng tai..aumdan chu thom(husa) jat2 ka jah lai uva jong chu lalpu chu achom beleh a ana suh genthei ji dan ahe….
nah chang salin jan pung 11:00 lah in khosung chu ka polhung uve,,kho sung ka lut diu kona chu kaloipau chu adamlai bang2 khun kamasang uva ana dingin kei hon jong chomkhat kave den uvin,asoh soh soh tin ka che chop jeng ule,aumna don ka khel phat uuchun ama aw tobang chet2 khun, golte ho mangpha tin lhase tah in ahung kisei e…chuthu ka jah jah uchun kei ho jong kamilhiu kaki theh cheh jeng uve..ajeh chu ka neo uva kona hung seilen khom,mi dang dang sanga kivop jo kahi jeh uchun kalai u ana cheh uve…hytichun milhi le nap tui pumin a inn muna kapoh lhung ule anute ana emu tau..aphong ngam koima ki umkit lou. Hytia inmai a tou khovah pi thei ahi loujeh chun ken anu apa te ka phong in,lapun haosa te ale kho mipi adang dong ho ahetsah in anu le pa te ka aw gin ngai pumin jan ka tou kho vah piu uve…ajingin asa kap khompi cheng hon jong alhah na khat kasem uvin lhan(cemetry) a kavui tauve,,,hichana hi pha ding hitam ka ti leu phat lam sangin set lang ahung mano kigo kit tai…..
Jan a ama thu chung chang kihou lim na haosa upa ho toh ka nei lai uhin,kem(thing lhang inn a kibol ji) chu mol tum ham ipi ham khat a poh lah a ahung kivei gin ka jah uchu..in sunga pasal hijat pi ka tou vang uchun,koima hiti khati ti ngam umlou vin chom khat ka thip chet jeng uve,,anun jong nom mo asan, polanga achen achapa chu lhah na kam cheng khat aga sei peh le hichun athip in akal vang ema thu kaja tapouvin,akosa na ho jong kachai uvin,ama pul vang tuchan hin ka dou jing uve…
BEITA
Kakipah ae…
Thusimbu Machal jing thei na ding a pan lanom ho kipah tah in lem ahijing in ahi anoiya button “Click Here” khu meh utin details anasim ute.