67 Years Life Journey of
PU PAKANG HAOKIP
(SINGKHOKHAI)
26th May 1920 – 26th May 1987
By – Pu Chungkholun Mate, Tengnoupal
Aum talou Pu Pakang Haokip @ Singkhokhai hi Ukhrul District Maokot kho a cheng Late Pu Thangdou leh Late Pi Tinlam Cha mi 12 lah’a asagi chan na ahin, Chengkon kiti khomun’a 26th May 1920 nikho chun ana peng in apenpi mi 12 lah’a mi 8 hi Papah (Mushroom) ana nehkhel jeh uvin, ana um tapou vin ahi.
Ama hi Pathen peh laigilga asagi channa din Anun ana vop in, asopi dang ho chung’a anu alhaset jeh chun nang jong amilou thou thou ding nahi khah leh atwijin, malon mang jeng tan, tin a Oi ana chum in, ami soh ding nahi vang leh damsel in hung peng in lang pasal nahung kikhah leh phungle chang gamle nam ngailun, nampi het in hung khang len tan ana tin, Pathen lungset najal in dam in ahung peng tan ahileh Pasal ahung hitan, hichun anu le apan phungmin putsah hite tin Pu Telsing min la in Telsing Singkhokhai ana sah lhontai. Apen dan hoileh avouso hoi (kan jeh in) kougom min Pakang tia ana kou kou uleh athi ni geiyin Maokot Pakang tin mijouse mel-het ana hitai.
JINEI HINKHO:
Jinei hinkho kiti hi ama ding in atamjo hamset naleh maona ana hije. Ajeh chu athini chan na ji ana neihi Mili ana lhing’e. Mi thum (L) Pi Domkholhing (L) Pi Mangkhonem (L) Pi Soneng hon ana thi khan un, anukhah pen nu (L) Pi Lhingjating chu aman ana thisan in ahi.
Pu Pakang hin adamsung in Pathen goupeh cha numei ni Pi Lamkhoneng leh Pi Lamkholhai chuleh pasal nga (i) Doukhopao (ii) Paokhokam (iii) Tongkhokai (iv) Lhukhoching (v) Doukhotong ana hing in, chapa nga ahinlah’a atahpen Pu Doukhopao hi 1970 kum chun ana thitan chuleh athum channa Pu Tongkhokai jong 11th Feb. 2018 kum chun aleiset hinkho ana bei tan ahi.
PU PAKANG AMI HINA:
i) Kitahna nei gamle nam khosung le vengsung ngailu mi ana hije.
ii) Joule nal seithei lou beh mi ahi.
iii) Mipontho tah leh hangsan tah mi ahi.
iv) Laina lheh jongleh mitlhi pot theilou mi ahi.
v) Rev. Chungthang a kon penthahna ana neijin, athini kho geijin nung chon lou
vin Sunday nikho An-ngol (Fasting) ahin chepi jing in, khol che najeng ajong Twi sih jeng jong don ding ana nom pon ahi.
ATOHNA LEH AHINA:
1) DC hetpehna noi ah Maokot Chingsang Court ana tungdoh in Maokot lhang Tangkhul – Kuki te case jouse ana tan peh jin ahi.
2) Pu Vumtong thakhel in CHINGSANGLAKPA (Raja) hina panmun analo in, Maokot lhang Kuki kho 12 ah mopohna ana neije. Chuleh chen khompi Tangkhul ho jong akho uva akiheh uva thu chaina ana neithei jilou teng uleh Maokot Chingsang Court na hung kiheh ji uva Pu Pakang in athu’u ana tanpehji anahije.
3) Indo- Burma (TSP) chairman jong ana hi’e.
4) Ukhrul District ah Kuki National Assembly Maokot leh Ukhrul Block Chief Organiser jong 1980 – 1986 chan ana ahi’e.
5) Govt. Teacher (Pensioner) jong ana hi’e.
6) BDO Chassad kamjong block jong ana hi’e.
ATHI KHEL (ACCIDENT) NAHO:
i) Aji masapen man le mol ding hol’a a upa Thongkhothang toh Kolgam Joujang khoikailong gam’a achena lhon ah Japan Sepai hon mikang ahi jeh chun (Angaleh) English mi nahi lhon ne tia tha ding’a Ko ana kilai sah uva akivuina ding Ko adin hup alai jouva athat ding pa ahung leh ana khurum / bohkhupma akoija aka phat in Japan sappan ana lungset in that talouvin, a upa toh pot joh ana pohsah tauve. A upa Thongkhothang chu salam in atha kisei bang in kichat nan ana dim in, apot poh laiyin, ana jam mang in tuni chan geiyin agulupna ana kihe tapoi.
ii) Homaland na atupa Jamkholet toh meithal hol’a achena lhon ah ajan gena lhon gam lah ah Humpi in jankho vah in ana eng-bol khovah kei lhon’e.
iii) NSCN-IM hon Nivei ana man uvin, anivei na chun asappao toh An ahin neh khom sah uvin ama ding chu Theikhache ahon peh un, sappa ading chu Vohsa kihon peh ahin, aneh hon laiyin, sappan tuinam Oya Pakang tia adoh leh atui poi akha cheh chuh’e ana tipeh in, hichun ama neh vohsa chu asopeh kit in, anehsah jouvin, Oya Pakang Theikhache kaneh sah chu ajeh nahet nah em? Tia adoh kitleh Pu Pakang in kahe poi Sap anatin, Hichun Naga sappa chun naneh masat chu India vaihomna noija i-um’u avetsah ahin, anivei na naneh Sa chu ahileh Nagaten Independence kahin mu phat uleh nom nasah/isah diu vetsahna ahije tin nithum jouvin nei support uvin tin ahin lhadohtai.
BANJOM DING…….!
Source:
KHOHUI News