SUNDAY BULLETIN
Right TO Choose.
RTC.
Deilhen theina Right.
Right kitihi , An abstact idia of that which is due to a person, tin akile in ahi.
Mikhat in amu thei ding.
Semtilbu 3: 2-3.
Theiga nehding ham ahilou leh nehlouding ham .
: Mihem Hinkho a dei deilhen theina nei kiti hi Pathen thilpeh loupi tah ahi.
Asun:
N.Lhungdim
Thangting House
Molnom- West

Date- 05/07/2020
Leiset mihem adeh a Christian te in I Bible uvin Semtilbu 3:2-3 a Pathen in Eden Hon a Eve leh Adam deilhen theina aneina lhon dinga Se le Pha hetna [conscience]anapeh thusim chu ihe cheh un ahi. Pathen in Eve leh Adam koma ana sei chu hiche Se le Pha hetna Thingphung Ga khu naneh lhon lou beh ding ahi atipon na neh lhon leh nangni dinga phalou ding ahi tia ana seipeh hiche Se le Pha hetna aman chah lhon a Deilhenna anei lhon dan chu hiche Pathen in Se le Pha hetna thilpeh lah a thilpeh lenpen leh hoipen ahung hipeh in ahi.Mihem deilhen theina Right chu ana peh lou hitaleh nehding leh nehlouding ana umsah lou ding ahi. Neh moding umlou anahita leh hiche DEILHEN tha chu umlouding ahi.
Hiche DEILHEN theina Phat le Nikho hi mihem ahungpen leh aphatseh a hung um jingpeh ahi.
Vetsahna ding in tuni a Imphal a kache ding ham kache lou ding ham tichu ache ding pa deilhen na thu thu ahi. Ada da in kisol jongleh ache nomlou leh chelou thei ahi.Eden Hon a Gul jong chun Eve kom ah hiche theiga chu naneh teiteiding ahi ahilou leh naneh lou thei lou ahi anatipon ahi. Naneh leh nang ding a phading ahi tia ana sei joh ahi.
Hitobang chun mihem ahung ki peng in ineo lai se in inu le ipa in hiche Deilhen na chu ina pe behseh pon ahinla inungah ihung gollhan phat leh mi lhing khat hina a ahiphat leh ki neipan jui ahi. Hinkho ah niseh leh phatseh in deilhen na um jongleh mihem hinkho a major decision DEILHENNA LEN Major Decision kipatna khat chu numei hileh pasal hileh milhing lhingsel a peng ho dinga aJi ding akilhen hi amasa pen leh ahinkho a khohtah ahi. Mihem hina dol in nungah ahileh gollhang
adeicha ajol tam inte. Hiche bangchun gollhang jong aman adeichat a ahilou leh ama hin deicha nu ngah um tei tei ding ahi ahinla hiche lah a chu English ten multiple choice ati tamtah lah a ahinkho a HIN khompi dingleh CHEN khompi ding kilhenna hi Deilhen na lah a khohpen ahi tihi mi phabep in hejong leh midang phabep khat in kino thethu in deilhen na anei in hiche dungjui a chu ahinkho chu nom asah ding ham ahilou leh da ding ham hung hitou peh ahi.
Kamudan leh kahetdan in JIDING LHEN LEH CAREER ding lhen hi thilkhoh pen 2 ahi katin ahi. Hiche te 2 kah ahin JI lhen hi Free ahijep in Career lhen hi deibang in Free akiha hi pon ahi.
Jiding lhen kiti hi mikhat ni khat ni 2 kigal mu a ahilou leh kimuto a alim amel hoijeh ham apah thit thet jeh ham a lhen ding hilou hel ahi.
Masang jep aka in natong mistri chapang khat najinu toh iti nahung kichen ham kat ileh Concert khat kahung kimu lhon a kakichen lhon ahi atin ahi. CONCERT MATCH MAKING OCCASION, concert a kimua ,ichen chu alhou mong nadem?
Ajehchu melhoina chu chomkhat jouleh hung mol pai a numei jong nungah til a vetnom um banga chu pasal jong ahung khandon til lai a amel chu chomkhat jouleh hung mol intin hiche ho sanga chu ama MIHINA Quality alungput leh alunggel mihem khat hina dinga GUNNA qualities ho joh chu kintah a mol loi thei ahipon ahi. Permanent Identity joh ahi.
English ten jinei chungchang a ana sei ukhat “Marry in the Haste and Repent it in Leisure latter” atiu chu kino tah in jinei inlang khonung leh ol tah in kisih in tina tobang ahi.
Alhangpi a numei hileh pasal hileh ji neijou a kikhen hi um thei hina ma jongleh neosen ji toh kida kikhen kitu chu thilbai ahipon ahi. Complications leh Implications dimset DEILHEN na ahikit in ahi.
Kahinkho a kato leh kahet numei hileh pasal hileh jinei khel hohi lungset umtah ahi katin ahi.
Average a survey ibol leh alhang pi in Houlama Pastor ho hin
ji aki lhen khel nom in ahi.
Amaho hi Social Centric Profession ahi mi dang theida numei chu Pastor ji ding a kitoh beh lou ahi. Official hojiding chu social mi hahi ngai gun lou ahi.
College 1963 a ka kai lai a keiho sanga senior khat mipha tah ahin Govt. service a jong officer sangtah ahung kai in ahinla vangset umtah chu ajinu chun ipi power anei hitam adei dei in a inko alouko agol le apai ho toh kivop theilou in Pathen hou jong milah a lha a houthei lou in akoi in ingkum chun athi in chubang a mipha lekha them officer lentah chu uicha thi tobang bep in thi in akoi in ahi. Hiche hi kagel leh kapona lheh in hinkho a jiding kilhen kiti hi akhoh dan avel in kahin geldoh in ahi.
Pathen in achombeh a ei lungset hinte kalung guhthim a a kakoi kum 2 jou in ama koma kaphongdoh in chuche keo hilou in kum 2 val lungput, lunggel dan kihet to theina kahin nei lhon jou in kahung kicheng lhon in hiche jeng a jong chun kahlah lah leh conflict of interest tiding ham ahung umdoh jui nalai in ahi.
Hichejeh a achu kasei ahi.
Gollhang nungah koi hijongleh ahinkho a Hinpi ding leh Chenpi ding ji nahol uleh nikhat ni ni kimuto in hiche Deilhen na chu bol hih beh in alhompen in lha 6 beh koi unlang khat le khat kimel hetna KIHEL English ten Courtship kiti kihet to na nei uvin lang hile chun un phapen leh hoipen ding ahi tia kana thumop jui ahi.
Phat chomkhat kana kivoppi lekha them tah mikhat aji neiding chungchang ah aji ding inko te leh ama inko te kikah a EGO class problem um jeh hiding ham hiche kichenpi ding a agel nutoh kicheng talou in photlot in achombeh paochom tho khat hikit nalai toh akicheng in ajiding alhen khel nakah in a CAREER amahina toh kitoh lou beh khat akilhen kit in achavai in ahinkho jong keisang a chapang jo hijongleh ani ni lhon in ana mollep lhontan ahi.
Lekha themtah IAS ect jih leh muteiding Bureaucrat miding chu Social lang Hou lam Pastor a akilhen in Social lang lhading ho hi aji in hatah a support ngaichu ajinu jeh leh ama hilou nalamtah jeh in a hinkho chu a lolhing thei tapon ahi. Govt officer hileh Super success hiding chu amahina Career aki lhen jeh in total failure in ahinkho akichai doh in apamai lheh in ahi.
Amahin AJI AKILHEN KHEL NAKAH A A CAREER JONG ALHEN KHEL KIT LEH DOUBLE TRAGEDIES ahidoh tan ahi.
Hinkho a Career ding lhen jong hi jilhen tobang a poimo tah khat ahikit in ahi. American gam a khun job apportunity atam in miho khun anatoh uh sot tah tah a tong pouvin ahoijep aphajep amu uleh alheh lheh uvin ahi akitin ahi ahinla eiho gam India ahin natoh ding mun kilhen ding hi atamjo in ipi hijongleh khatvei iki lhen chu kintah a hai a adang khat a kipat thei ahi behseh poi. Hijeh a chu natoh ding tohmun lhen kiti jong hi geltoh det det ding angai in ahi.
Kajah khatchu gollhang chapang khat apa jong lekha them a kithang officer len ahijeh a School leh College hoitah tah a ana kaisah jeh hitei intin IAS etc. Exam kiti tulai a Civil Service a Central Service khat ho khat amu in ama in kisong ma ma hiding ham la nomlou in IAS kahi tei ding ahi tin ana bol kit leh ajona in khatcha amu sa ho
jeng jong amu tapon ahi. Hiche Civil Service a India sunga kum khat a mi 1000 ham hung kilhengdoh ho jong hi athep jeh uh chu hijong leh Vang thu ahibou in ahi. Tukum a khat imu vanga khovei leh ibol kit leh khat mutei ding tina aum chompon ahi. Phatche dungjui a akum kum a ana kibol a ki engbol na HARDWORK leh LUCK Vang a kingam ahibou in ahi. Khatvei iki lhendoh vanga akilhengdoh lou ho chu ei sanga mimo leh themmo jo tina ahideh pon ahi. Ivang in apoh a eijong iki lhendoh banga chu ama ho jong avang in apoh a akilhendoh lou joh ahi.
Hiche achunga iseihou dungjui a mihem khat in DEILHEN hinkho a deilhen na neithei na ding a Se le Pha hetna Pathen in ipeh uhi ching thei tah a manchah ding kino the thu a deilhen na semlou ding, minor aneo neo hohi ahileh deilhenna kibol khel jong leh chuti tah a khohlou maithei ahinla major deilhen na 2
1.JI LHENDING LEH
- CAREER LHEN DING ahi phat leh eima keo keo kisong lou a ivel a um eisang a hetna leh experience nei alhompen a 2 beh doh a Deilhen nahi sem ding in aphan ahi. Mi idoh vang a ama ho lunggel dan hetna ahin amaho deichu bol khel khel ding tina ahichom poi.
It is only consultation for better idea and wider knowledge.
Abultil a Semtilbu a Adam le Eve jong chun Pathen in apeh Se le Pha hetna a kon Deilhen theina Thunei na leh Tha neina anei lhon chu mikhat in hiche apha e ati jeha ana moh bol lhon chu thil dihlou leh thil dei umlou aso lhon a ama ni dinga Vangsetna Eden Hon nomtah a kon a pampai a aum lhon a sagoh keo a aum lhon ana helhon lou ahin ki hetdoh a thingna akhui khom lhon a atahsa lhon mi mu ding a adei lou ho ana sel lhon ahi. Gal a kon a ivet leh neh ding a duchat umtah hiche theiga chu Gul in lungthim phalou tah kenga aga lhep lhah lhon chun avetsah chu ipi ham? Amani keo hitalou a mitamtah ding a phalou leh deiumlou hung umdoh ahi. Mi phatah a igel hou jong igel bang a phalou maithei miphalou a igel hou jong igel bang uva pha mo lou maithei ahi.
Hijeh a chu ikom a thusei jouse chu a FACE VALUE a moh lah thei ahipoi. Major decision milhing khat in ahin lah ding JIDING LHEN kiti ho ahilou leh TOHMUN lhen ding chungchang ho hi moh lah lah lou ding ahi.
Kahinkho a kahet leh kato khat tua Guwahati IIT a Deputy Registrar a pang Upa Tongkholun Haokip kiti khu anu leh apa te toh khokhat a kana chenkhom uh ahi. Shillong a kaum lai in NEHU P G ana sim in a tohmun nei nailou a ji ahin nei leh hahsatna kidang tah ahintoh in hiche service muna dinga Staff Selection Commission ham ipi hamkhat ana bol leh khat ahin jihdoh in ahin jihdoh pen chu kham nem cha chukit leh gamla tah a kipat ding ahivangin ei tahsan ma ma khat hiding ahin kakom ah ahung in eihung dong in kenjong tohding na mulou lai a namu sun sun ahi kintah in ga join in kati leh clerk grade a kipan ahivang in a natoh a alunglut jeh leh akitah na jehin atohna a organization jousen tohmun mijouse angense nomlou aginchat chat hou atohsah hou ahin tongtou peh in mi tahsan um leh son umtah Pathen ging leh atohmun phatah a tongmi ahung hi jehin Indian Institute of Technology IIT Guwahati mun ah》 tohmun phatah leh hoitah Deputy Registrar ahung hin Clerk grade a kipan ahivang in tun Group A [Class 1]officer ahitai.
Atohmun chu Pathen natoh a atoh jehin atoh na lang a jong tahsan um le son um mi ahung hi in akaina Houbung hon jong Houbung Upa ordination ahisah uvin chapa khat keo keo anei in achapa jong akisuh sel in IIT Guwahati ah B.Tech degree amu in aban asim be nalai in ahi.
Service amu lahding le lahlouding ,
Adangkhat seikit leuhen Sugnu Langching kho a cheng Pu Ginpu Khongsà i lnaopa Pu Lunkhomang Khongsai@Mangpu Khongsai kitipa jong hi lekha themtah UPSC exam a kon in Section Officer ana mu in Manipur a MPSC exam ana bol leh MPS ahinmu in a upa Ginpu Khongsai kakom ah ahung in a service alah ding leh alahlou ding thu ihungdong in kintah in Govt. Of India a anatoh chu hunghai hen Manipur Govt. noi a hung join loi hen katin kathu lhah in hiti chun MPS ahung hi in Churachandpur a jong SDPO khatvei Additional SP in ahung pang in Chandel leh Kakching a jong aga pang in tun 1st IRB a Commandant incharge in Churachandpur ah posting ahin mu in ahi.
Central Govt Service leh State Govt service hoijoh lhending ham
Mi tamtah ding injong agam leh amipi ho lah a na atoh jeh in nom asa in akipah in ahi. India Govt. ah Section Officer kiti chu aneo lam a sei ding in Section khat a Head Clerk tobang ahi. Promotion mu henlang Under Secretary ahilou leh Deputy Secretary, Joint Director, Director hijong leh mi 10,000 lah a khat tobang bou ahi. Tua chu Batttalion khat a mi 1000 chung a alenpen ahung hithei chu ama ding leh ajat anam mi ding a jong thilpha leh thilhoi ahi.
Iseinom pen uchu asei chetna ding a example a kisei ahi. Hinkho ahi Deilhen na alen ahiphat leh dohdinga kilom to khah na leh hetna neiho khat leh 2 beh doh tei hi aphan ahi.
College a kakai masang in Matric ka pass jou in College a subject lah ding hohi kei ding a kaphung chan khompi keisanga masa masang a MLA leh Minister anahi aum talou Pu T.Goukhenpau chu Imphal a kache a bus chunga kaki muto lhon in subject lah ding dan ka doh leh phabep khat eisei peh in chulai a Intermediate of Arts
I A subject lah a Logic kiti lah aphatchom dan ana sei jehin I.A kahi lai in Logic subject kala in Logic kiti chu ipi tina ham iti leh Science of Thinking tina ahi . Logic subject chu class ijao lou leh in a eima changa sim a hetthei hilou jong phachom lou ahivanga class a ijao leh bailam tah a hetthei ahijeh in class a jong regular kahilo in I.A exam in jong mark sang tah kamu in 1st Division in jong ka pass lo in kati chu doh ding phata midang kadoh jehin kahin kho in kaphatchompi lheh in ahi. Mi kahet khat Professor khat leh College admission bolding nungah khat ahung lhon in College office Varanda a subject lah ding akihou lhon in chupet tah chun Commerce lah ding in akithuto lhon in Commerce la ding in aki thulhuhlhon in ahi. Admission a cheding masang geltohding ahin College Varandah thulhuhna sem dingahipoi tina ahi.. College hileh University hileh adeh a tulai a job market umlou na ahilou leh saturated subject hohi lah a kum tamtah lut leh sum tamtah lut a lekha sim hi aphatchom ding banga kintah a phachomlou ahi.
Vetsahna ding in Computer Science kiti ho, Sociology kiti hohi asim ho dinga thanop umtah hijongleh job market a saturated ahitah jehin tohmun kintah a holho dingin atha uleh ajung uh asum u apai u chuleh aphat man uchu adeibang uva phatchom na amu theilou uh ahi. Science Student nahileh Electrical leh Civil lam a a scope alen in ahi. Mechanical nahileh Factory tichu machine kijah na chu company len lah ahilou leh State govt lah a umbehseh lou ahi.Adeh in eiho thinglhang mi dingin Bread and Butter Education AIM a lekha kisim ahi. Tohding mu baina hiche subject ho chu sim a pha ahi.
Versahnading in PG a Sociology subject hi sim thanop um tah khat ahi ahivang a Job market a hoimo pen ahin ahi. Hahjong leh Psychology,Economic, English Literature, etc etc ho joh hi sim a hoijo leh phajo ahi. 1990 masang a tobang lou 21st Century chu 20th Century toh ki bang talou hel ahi.
Deilhen chung chang a seibe kit leo hen Vang jeh hiding han Lhen khel thei mama aum kit in ahi. Central Govt A G ham ahilou leh Central Police Organisation a toh mun phatah neisa
a tohmun u ahinda lha un MCS MPS ahung join u leh 2016 a MPSC Exam Manipur High Court in akah lhah peh jeh in MCS ,MPS hitalou in aum kit un officer khat hijou a hung hilou kit chu ahahsa lheh in ahi.Hiche ho tobang hi DEILHEN KHEL khohtah ahung hi kit in ahi.
Tunia iseinom pen uchu hinkho a Deilhen na LEN adeh a Ji ding leh Career ding lhen ho hi kino thethu leh geldet det lou in bolhih in ahi thei leh Mi Hetna leh Experience nei alhompen a 2 beh dong tei tei in .