Home Thilha Thusim KHANGLUI MIHO TAHSAN

KHANGLUI MIHO TAHSAN

667
3

By Haolai Tous (FB)

Malai ipu ipa techun LHA chung chang ahin tahsan lhongpi khat ana nei uvin ahi. LHA iti teng lehin a seichet ding dan hi ahah lhehjeng in ahi. Eiho pao ahin lha ahilou leh THILHA tihin thil chom chom jong ahoptha jijeh in , aman nadi doltah ah akimang theipon ahi. Lha / Thilha iti teng leh athiho / mithiho lha kiseina hiding doltah ahin , hinlah eiho hin ikichat taphot uh tichu vetsah nan JOUMI , CHOMNU , GAMNUPI , KAUSI , KEUTHANG etc. etc. hojong hi THILHA tin isei ji uvin ahi. Hiche hohi thilha / athiho lha chu hilou ahin , hijong leh mi atamjon tonlaipeh akon a ahin min jahjing ahi jeh in moh seikhen theijeng ahipoi. Ipu Ipan hitiho Lha lampang ahin hetgilna leh tahsan lhongpi khat ana nei uvin ahi.

         Isei nom uhi , mihem a um lha thu ahijeh in adang ho ana ha seida phot ute. Gollui mihon ana tahsan khat uchu ahileh mihem ahin LHA jatli aum e. Hiche mihem a um LHA li hohi a mihempa adam laisung ahin , atahsa ahin khat dan in aum in ahi. Lhekhen thei chu hijong leh a mihempa damsung se achu lhekhen ji didan chu hahsa ahe. Atahsa ahung thi tah aleh vang chun , alhekhen didan chu nop jep / kichehjep ji ahi. Gollui in atahsan chu ; mihem ahin lha li aum in , hiche lha liho chu :-

[1] . LHATAH : Gollui tahsan dol in kisei leh hiche Lhatah kiti hi , mihem adam sung a kiha minphah jing chuleh natoh / natham , lunggel , kingaito , etc. etc. ho kingap naleh kinep nachu ahi . Tekah nan , adam lai a ‘ kalha aseval e ‘ ahilou leh hiche akhun kalha acheng poi ‘ tia kisei lha chu hiche LHATAH hi ahi . Gollui tahsan dol achu mihem chu athi tah leh alha holah a hiche a LHATAH pen hi MITHI KHO a che ding  ahi. Hiche mithi kho jotna lampia hin malai ipu ipan anakichat pen leh ana gin pen uh KULSAMNU chu umah ahi. Hiche KULSAMNU kichat jeh achu Ipu Ipan MITHI KHO lhun tei nadia , atahsa dam lai a natoh napha toh a ana kitet uh ahi. Hiche LHATAH hin mihem koima asugen theipon , mihemjong athat theipoi tin Ipu Ipan anatah san e. LHATAH hi tahsa athi jou teng leh chom khat leiset ahi vaitham ji ( leiset hinkho alha ngai uva adalhah lel jiu ahi ) a , chujou teng MITHIKHO ajot jiu ahi akiti . Thusim khat achun hitin akisei e . LHATAH hi tahsa athijou a tahsa toh ahung kikhen teng le hin mutin a vah leji a , a insung miho , aloi agol , aheng akom hohi angai a alhah lelji ahi. Mihem toh akihou thei tahlou vang un , imajouse amithei dan un akisei e . Chutia mihem ngai a aka aka jou uleh mithi kho jot na lampi pam a tuikul khat achu chejiu va , kisil uva , a tui chu adong teng uleh leiset leh mihem ngaina mong2 aneiji tapou vin , chuteng lungmong a MITHI KHO lam ajot jiu ahi. Chejeh ahi Gollui in LHADAM LHAH ahilou le KO-SA  ni som le nga sung kah a anabol pih jiu ahi akiti.

[2] . LHADAM : Gollui tahsan dollin hiche LHADAM natoh hi thupule ( messenger ) ahi. Mihem khat chu ahadam mo a , athi dingkon ahilou leh athijou chet lehin achen na tahsa hi adalhahji a , angailut a insungmi ho  , aheng akom , aloi le pai ho aga hetsah ji ahi . Mihon ” Kapu athichun eihung lhem ( kihetsah ) e ….. ( gaamdang a um ) ka room kot kom tah ah , adamlai a akhut gin mong2 ahilou leh akhut beh gin mong2 ahilou leh anui gin mong2 kajan , kahoupi lela koiman eidonbut pon , kalheidoh  a kavet lela koima kamudeh poi ” … kiti hohi LHADAM ahi. Gollui tahsan dollin LHADAM hin aheng akom , angailut cha cha hobou alhep/aga hetsah ji ahi. Chuleh LHADAM hin kihetsahna / mi alhep teng lehin koima akichalou / akingdotlou aumpoi , ajehchu ahet tei2 nadia abol ji ahi. Gollui in LHADAM hi akimuthei poi atiuve. Akimu thei kan jong umji meithei nante. LHADAM milhep / hetsah nahi gimnei henlang , kichat umjong leh koima chuti behseh in agimbol / a engbol jipon , thina thei liu in koi ma alhem / hetsah na abolpon ahi. Mimeisan behseh jong alhem/ akihetsah jipon ahi. Hiche jeh ahi Gollui in Lha adam / apha  = LHADAM tia aminvou ahi. LHADAM hi chomkhat tichu niget or nisom tivel sung hin atahsa damlai a anahet/ana phah naho ahin atham ji e jong akiti. Hetding khat chu Gollui in ‘ LHADAM  in nalhep teng leh timul kithouliu in umjong lechun , chuti tah a melsetah a kichat behseh ding ahipoi , chesang achu … aw ei ngailu khat hin eihung kihetsah joh ahi ….. tia gel pai ding ahi. LHADAM milhep / kihetsah nahi asot ngai poi, chom chakhat kahbou ahi. LHADAM hi LHATAH pa chomkhat sung thupole a avasung kiseina jong ahi akiti.

[3] . LHAJONG : Gollui in LHAJONG ati hi , mihem lha , avaitham , suhnading helou a ajong jong a vahle a , phat khat khat leh mi kimusah / milhem jing kei LHA  ho asei nao ahi. Vetsah nan … athise ( kikhailih , gamsa tha  , accident a thi , tui a thi ) ahilou leh Sa-ai, Chang-ai , Gaal- ai , Chon , etc.boljoulou ho lha gao hi MITHI KHO lhungjou jilou ahin , abang leiset dalhalel a thamden , abang KULSAMNU soh a pang , etc. etc. a jong va le le hokhu LHAJONG tia Gollui in aminvo ahi. Vetsah nan …. mihon ” Chelai mun khu mi kikhailih namun , thing a khe , gari in mi atalih namun ahin , alha alang lang jing e , koiman aphah ngamlou ahi “…. ahilou leh ” Hiche lai mun a kache na ah … kanung nung ah mi hung tabang khonung gin kajaji e ” …. ahilouleh ” Jaan khat letrin a ja / beri kachep leh kato khot vot lheng lhung khat in ahin tham e…. kenjong hijo naduleh tin kaberi kapeimang / kapih leh athip tai ” ….. kiti hohi LHAJONG ahi. LHAJONG hi kichat umtah ahi . Alung tohlou ahilou leh asei ngailou ho a engbol nom uvin chuleh thina thei chan in mi akhoi jiu ve akiti . LHAJONG hohi Gollui tahsan dan in atahsa damlai a aum namun , aphah nagam , athisan mat namun ho ahin aumjing jiuve . Chuleh kum asot dung jui in adai dai jiu vin , amahon jong KHO akisat / akisem jiu ve akiti. Vetsah nan khuche lai chengte , khuche lai gamneite , etc. etc.

[4] . LHAGAO :  LHAGAO hi Gollui in phaten anasei beh pou vin ahi. Lhagao hi abang kah leh Lha jouse kisei nadan a akiman najong tam ahi. Hijong leh Gollui in LHAGAO kiti hi ima jouse sempa PATHEN akon hidan in atahsan uve . LHAGAO kiti hi Ipu Ipan itih lai a ahin manpat ham jong akihepon . Abang in Christianity hung jou a kijangpan hiding in asei/ atahsan un ahi. Ipi hile Chritianity hung masang apat a , Ipu Ipan Hat Chungnung PATHEN ( Chung PATHEN )  kiti hi anahou / ana minphah jing jiu khat chu ahi. Mihem tahsa thinung leh hiche LHAGAO hi asempa CHUNG PATHEN kom a kile hidia anatah san uh hiding ahi. Vetsah nan …. KHUPTING leh NGAMBOM thusim a , NGAMBOM chu doi leh kau hou ahivang in , alungdon khonkheh phat leh CHUNG PATHEN tin akou ji in ahi ….. ” Chung a Chung PATHEN , TING’O pa lung hinhei them tang O ” tin kacheng alojin ahi.

Thusim sim ho kom a tepna nom chu achung a hung kisei thusim hi atah beh a asunhon ahinto thil khat ahin, hitabang nangman jong nathil to khah aum le nahinsut a KWC ho kom a nahin thot thei ahi. Thusimbu a hung kikoi ding ahi, chule thusimbu hi inam mipi ho muntin gamtin a umho kom alhun ding akidei jeh in naloi napai hoilai mun a um jong le ana seipeh (share) un.

Previous articleKathilto Gimnei
Next articleCHAGA GENTHEI TE HINKHO PATHEN IN HIN KILE DOH SAH KIT.

3 COMMENTS

  1. Thusim cu ka lng atong khalheh jng in kadh nm kht aumme hiche va kulsamnu kiti hi koi hm kaht ama um na chungchang hi kaht be nm e kajahkhah lou ahijeh in lngset tah in

Comments are closed.