Author: Thangboi Lhungdim
Dated: 15.06.20
Architecture course kanchai, kipah tah a inn lang potdoh dia Guwahati’a pat window ticket khat kakilah a Bus sunga kanatou leh akipatdoh kon chet in nungah donghoi silsel khat kakom ah ahungtou in. Akichei dan chula a upto date thet vangin aumchan dan chu odd tet tut thim abang in. Amaiso aumdan chu kavet leh lunglhei lou, pohnat na neitah mel apun, donbut ding, donbut louding jong kalung adongin, ima seilou a thipbeh a aumchan chu kavet2 leh Bus jong akipandoh pei tai. Akahleh alhi akitheh jin thil khohtah lungnat natah khat vang anei ahi tichu aumchan a kon in kahedoh tai. Asat thimtoh seiding kahetlou man in kabag a konin coke (pepsi) kaladoh in don dia, asin kahondoh leh gangtah in akilah in hailoubeh in adon chai kei in, abom keo bouchu eihin lepeh e. Keijong seiding helou in, kadongman in kamehtom in window ah kaleh lhatai. Chomkhat kalhei u leh oil pump khat ah thao thun din Bus ahung kikham in, keijong kakum lhan hichenu hin coke adu hibou inte tin coke ni kalan kahung lutkit leh, Katouna window lang ah chun nomtah in ana kitou in, seiding jong aumdan chu kaki moh phatlam jeh in, kadeitah seat kakilah chu eilahpeh doh ahitai. Kinjong coke chu don in tia kapeh leh anom kitpon, anoplou phat in khat kadon in khat chu kakikoi tai.
Pungkal 03 hrs tobang kahung lhei jou uvin ahung imu pantan, gari kithin dungjui in akahleh amalhuh jap in, akah leh window glass ah alu akita jin, houding jong aumdan kalungdon jeh chun kamoh vet tho jenge. Chomkhat jou in kalengkou chu ahin kikhop in nomtah in a-imutai. Keichu eitih a nungah tichung toh kitouch khalou kana hijeh in, kalengkou a nomtah a aimut a, amai leh kamai kisuto banga kinai cha aum’a chuleh window a kon’a hui in asam ahinmut lang thiel2 in kamai ahinjep jichu anam (fragrance) khat a-itih a ka feel khah loubeh khat ka feel jeng e. Katahsa chunga itih a kamel het khahlou beh khat kanaonu banga nomtah a kichol chu kalung jong adongin. Hinlah asomai chu phatah in kaven ahileh amel hoina chun eihip in, lungset2 um kasan, kalungset doh jeng tai. Hijeh chun lel lheh jong leng nom asah pouleh tin nomtah in kakichol sah tai.
Jan in Jakhalabanda kahin phah uvin Bus ahung kikham in an neh ding chu ahitan. Kinjong kathou khangin hungin bu neh phat ahitai katileh kanung ahinjui ngalkit in hotel khat ah kalut hon in. Bu kanehon in, kinjong Boi namin ipi ham? tia kadoh leh kang chan ‘Boithem’ ahin tin, Kinjong keimin ‘Mangneo’ ahi tin, kadongpei kit in ipi natiham, ipi boina lom nanei khah tou ham tia kadoh leh eidonbut tapon, kinjong avel in kadong kit tapoi. Ajeh chu keijong mi kamtamlou, nungah langa jong liplou tah le koima noi’a kun nomlou mi khat kanahi jeh chun, kiha doh leh aselanga agelbep ding ham kanati ahi. Bu kaneh chai hon in buneh man kapen, cigarette kagachep jou in, bus sunga kalut a kana tou leh ahunglut pei kit ngal in. Bus akipan doh kit in jan khovah in kalengkou chu ama pillow abahsah jengin, miho vetdia chu dongma kingaitah kabah hon vangin Imphal chan chu kihou loubeh a hung kilhon khom hon kahi tai.
CHAPTER-II
Architecture kana sim chu keima thanop natah a kana sim ahin. Keima mihina mong jong chu Govt service bolding katha anom pon, Manipur a architecture le designing lampang alhahsam behseh jeh a hi private agency khat hondoh a eima na kitoh ding chu kathanop napen anahi. Carpentry ‘furniture work’ jong hi kathanop natah ka hobby khat ahijeh in, nikhat hi bazaar a carpentry thilkeo themkhat kichoh vah dia kacheleh, Tuibong mini secretariat mai kaphah khun kama sanga activa lhei nungah khat chu Bolero speed hattah a hunglhei khat toh gangtah a akipel honleh, iti kipel hon hitam lampi hoilou pothole tamjeh toh chun lamlhang lang ah aleng lhan. Bolero Chula akilhei peitan, Kinjong ka car kakham a kadellut leh vo kaden! Koima dang ana hilou, Bus a kana toukhompi nungahnu chu anahin. Kinjong naki suhkhah lou hinam? Naphat hinam? tia kadoh leh. Kakong leh kakeng ana e ahintin, kavet leh akeng chu akihet koh jeh ham athi themkhat apot in. Dingin tia kakai thou got leh kading doh theipoi atiphat in, kavet le2 leh koima la aumpon, hiphat chun kinjong kapom tho in ka car sungah kadomlut in Dist Hospital kalheilut petai. Emergency ward ah wheelchair in katollut in first aid treatment apeuvin, akeng jong chu bandage abolpeh uvin, na asah jeh chun kakhut atuhdet chet jeng e. Dr pan accident case ahijeh in ECG bol ngai inte atin, aboldin kaum tauvin, bed a akicholsah tauve.
Keijong kakigel leh kalung adong tan, hichenu hi koi mong2 hia, kau kanao khat la ahipon hibanga muntin a kahiti boipi jeng hitam tia kagellai tah in Dr pan eihin kou in. Kagalut leh ima aboi serious aumpo nai, akong jong akita khah jeh a na asah ahin dampei tante atin. Kinjong ahileh kipa aum e Dr pu tin, abill hochu counter ah clear kaga bol leh kasum poh jouse akichai doh tai. Potdoh dia alengkou a kahin kaileh, anu le apan athu chu ajah phat’a tija tah a haithei lou leo’a hindal lut chutoh hospital gate laitah ah chun kaki suto uvin. Athu umdan chu kaseipeh in ahileh anu le apa jong chu akipah ma2 hon in, (hinlah kasum suhmang chu pehding jong ageldoh tahih uve). Kinjong ahileh nangho kilhon khom tauvin, keijong chetange tin, Boithem ana damsel aw katileh, Heo kakipah val e, na Mob No beh chu neipe tango atin. Kinjong medical slip a kijih chu kei No ahi tin ka-inn kan kijot tai.
Inn kaga lhun leh kanun, iti thil kichohvah a che hibanga hung gei nahim, hoiche baham nathil choh tin ei dongin. Kinjong hoilang thilchoh kasum poh jouse kan kiman chaidoh tai katileh eidongkit in, kinjong eh! ima hiloupi, kaloiho khat ana kitongkha’a hospital a kaga boipi hibou chu tin kalepdoh tai. Nilhah in ka room sunga boi chenga design khat kajih pettah 10:00 pm vel in ka phone ahung gingin, kavetleh unknown No ahin. Kinjong ka pickup in: Hello katileh athip chet in …. chomkhat jou in. Heo kei Boithem kahi e, tunia hospital a chu ahintin. Kinjong oh! Boithem itoh nabah hina? Naphat dom hitam katile, henge Heo kaphadom in kavahle thei tai, ahintin. Kinjong kipa aum e naphatdom chu, kichol in mangpha, damsel in katileh. Heo khongai tadin, kanu le pan nang chu bu nehkhompi tei ding atihon in. Jing nilhah leh lungset tah in tuihih jong leh ka inn uvah bu nekhom ute na? ahin tin, kingjong Oh! Kiphatlam sah a, na inn u jong kihelou’a katileh. Ka address kan watsapp e ong, hunglou hithei lou tin kei nop le noplou jong confirm umse lou in phone athat tai.
Ajing nilhah pung 06.30 pm vel in, a inn u kaga vahlut leh inn nomtah le thupi tah anahin, apa chu special contractor ahijeh a nomsa tah a incheng ahiuve. Bu kane khom uvin, boithem in la ima aseipon, anu le apa toh kaki houlim uleh Jan 09.00pm ahiphat in chetange tia kahungpot leh boithem in ol2 in gate chan ihung thah in. Kinjong kadai in boithem nikhat tou polanga nei treat lou leh kanom hih e hibanga neigim sah2 jeng katileh, tahbah ahi e kahung damtheng teng leh ka treat tei ding nahi ong atin, damsel aw mangpha tin kahung potdoh tai. Anu leh apa vang mi kithupi sah thim tah ahichu kaki houlim uva kon in kahedoh tai.
Nilhah khat ka imut kon watsapp kacheck leh Boithem in Heo jingle na-on ding leh nasei banga munkhat a ka treat ding nahi ti kamun. Kinjong ipi thupi tah a jong gellou in “OK baby” tin ka reply in ka imutai. Ajing jingkah in kinjong ka call in janlhah a chu atah sei nahim tia kadohleh, henge ibol’a kajou kasei ding ham tin eihin donbut in. Kinjong ahileh ana kigong in lang na inn kom u lamlen ah nei nangah aw kahung e tin kahetsah tai. Ka gari katoldoh in kalhei phei leh lampam ah anadingin, tahbeh in amel chu vetnom2 aum in ahoi monge, gari kakham leh amalang seat a jong touding golou in anung lang seat joh ah alut in atou phat in keijong ima seitam lou in gari katol in restaurant khat ah kapui lut tai. Nehthei tampi order abol in, kinjong nehthei neh tokop in thu ka-ol doh2 leh thil umdan jouse kan hedoh tai. (Guwahati’a anulen te vil’a chomkhat hung ahin, hiche inn lam akile niding tah a chu, adongmapa mikhat toh akijam doh thu ajah leh apohnat val’a angol ana bang dan ahin. Tua hi BSc nursing exam result anga ahijong kahedoh tai). Nehthei kaneh chai hon in kapot hontan, kinjong gari chu ol2 a katou tol jing leh hoi’a iche ding ham tin indongin, kinjong kicha hih aw munkhat a kapui got nahi katileh, amun nasei louleh hung hih inge ahintin. Kinjong nahung nom louleh gari kot chu nang thu ahi tia gari chu kakham leh, akumkit deh hih in chuphat in gari chu katol kit tan, idia kumlou nahi ong tia amajong velou a khohsah loutah banga kasei leh, katahsan jeh a kumlou kahi tin aman jong isah lou bangtah in eihin donbut in, Khuga dam ah kalhei lut pi tai. Ahinkho umdan chu kipah theilou ahi kahet jeh chun kinjong kavale pin, kaki houlim pe tai:
Mangneo: Boithem vete hiche khuga vadung jong hi Dal lake abang jeng e na, Hiche vadung hi masanga itobang vadung ahi nahet a? tia kadoh leh
Boithem: Masanga chu vadung neocha ahibouve tin olchan pao nomlou bangin ahinsei doh in.
Mangneo: Henge masanga chu vadung neocha anahi jong leh tunvang aletdan hi lake abangtan, nikhat leh hung pohkeh khadem tia dipchah kahi. Banqiao dam pokeh thu najah khah a tia kadoh leh.
Boithem: kahe khapoi, iti hija ong?
Mangneo: 1975 kum a Banqiao dam pokeh chu vannoi leiset a mi hathi napen le agimnei pen ahin, dam ho jong hi outlet channel phatah a aki control louleh tui intensity leh structure imbalance ahileh pohkeh jeng thei ahibanga, mihem lungthim sung jong hi lhaset nale kipana ho control umlou a ijapang talou achesa lhaset na jouse khol2 jing jong lungthim pokeh nabep ahibouve tia kasei chun phatah in eihinven, imavang aseideh poi.
Kinjong hung aw tin kakaisuh in tui pang song chungah katou pin, akipa nathei din kadai pan tan, chapang kichep in kaki chep pi tai. kakichep nahon lah a aman nom asah pen chu tui chunga songneo peh kithol (tuithol) le khoi’a nga mat chu ahi, ama dia chu adventure bang jeng dan ahin, amasa nui nomlou beh nuchu ahung nuipan tai. Boating nabol nom em? tia kadoh leh, ngaipoi tui kakichai atin, kingjong kicha hih in kei kaum nai tin, boating kabolpi kittai. Alai lang thim kaga phah hon leh ahung kicha dot in eikol chahkheh jengin, kinjong kicha hih in Boi kakom a naum laisen tin aban chu ol2 in kajut peh in. Nilhah lang thim ahiphat in kahung kile hontan a inn mai uvah kagathah in, kibangpa lou in kahung pei tai. Jan in ka mobile kavet leh tuni chu nom kasaval’e “thank you so much for your accompany” ti message khat kamun kinjong ka reply pei in. Hiche ni’a pat chun keini din watsapp chatting chu regular exercise ahung hidoh tan, a hinkho jong thingna gop pullha a, athah hung dondoh kitbanga hung noudoh kit abang tai.
CHAPTER-III
Nilhah khat hi drawing kanabol leh eihin call in ipi nabol ham tin eihin dongin. Kinjong nang call ngah a um kahi tia kadai leh, anui in nei dai2 jeng hih tem aw ahin ti phat in kinjong Leiset chunga kalungset pen nu lim kajih (draw) pettah ahin, hibang ka-it kahom thotah lim kijih a na call in eisuhboi ahi tia anuitoh kakop leh. Ash! thangset sah a kahinom tave, koi ahitade ong, mivangpha chungnung hitei inte na ahin tin. Kingjong avang phat, avangset vang kahepon, kalungset e tivang kahenai tia kaki houlim2 honleh. Ash! Neidai2 jeng hih tem aw thutah khat kansei ding ahin, No hithei lou ding tin “Heo” Saturday khu ka birthday ahin, Ngaloi (water fall) ah lungset tah in neipui tem aw na, kache kha naipoi ahintin. Kinjong henge ‘Boithem’ akhohpoi kati tai.
Saturday ni boithem birthday ahung hitan, pehding dang kahetlou jeh in ama lim kajih table a kakoi chu birthday gift a pehdin kagel tai. Lekha neokhat ah “Amahi ahi kalungset pen nu chu” tin kajih in packed phatah in kabol in kakoi tai. Ngaloi chedin bazaar ah nehthei tampi le donding mineral water, cold drink kacho pan, sentimental tah music nguijen in ka play in, ol2 in gari toltoh cigerete chep kop in thinglhang kahung kalpan hontan ahileh, amol alhang umdan toh a music toh huishi votjen2 in kamai ahin mut leh koima hetlou in kalungthim sung chu ka romantic lhajing tai. Molchung kahung kaldoh hon leh anop lheh jengin, huisi alhavil2 in, site view jong ahoi in Pu Tintong statue le maicham cross lim lentah khat ana umkit leh boithem in jong nom asa lheh in kho ahe tapoi. Tahbah in koi hill station minthang tah2 ho sangin amun chu nom kasa joi. Cross mun ah katoupin view ahoi lheh in ccpur khopi jong vet2 atoh e.
Hitia kaki houlim2 hon pet chun keijong kache phei in car sunga kakoi gift packed chu kaga ladoh in Boithem hichehi kilah in nanga dia ka special birthday gift ahi tia kapeh leh, kipah tah in akilah in, a Cover chu alhap lhah pei leh lim le kathil jih chu amuphat in akin jengin. Chubang thanom tah a gift kilah ham kiti chu, iti hitam thipchet in akunlhan amitlhi joh ahung potdoh tan ahileh keijong seiding helou in aumchen chu kamoh vet thotan, phat chomkhat setpi jou in, imajong seilou in eihin moh koi chahkheh a eichop jeng leh kalung mohdon doh ahitai. Heo hiche lim hi tahbeh’a leiset chunga nalungset pen nu lim ham tin eihin dongin, Kinjong tahbeh ahi kajou kaseipoi katileh. Ahileh ibol’a kei neipeh ong? leiset a ka-it pen ahi nati hilou ham? ahintin kinjong, Boithem ka-it jeh a kapeh nahi, kahinkho jeng jong nanga dia angaichat na aumleh ka-it poi, katileh aban ima seilou in athip chet tai.
Chuin kinjong chephei ta hite tin akhut in kakai phei in, Ngaloi vedin kache hon tai. Water fall mun ah chomkhat kaum hon in lim ima kakikap chai jou hon phat in, kileta hite tia kahung kipatdoh got hon leh akengkoh tosang thim ahijeh in songlheo lah akilhopil in. Ajo! Kakeng tin atoulha dentai, kinjong akeng chu kaven oh! ima tiloupi chen che hite katileh, che dingin ahung dingdoh in, akal asegot leh kache theipoi neidop tho aw ahin titan, kinjong tah2 a ong katileh ‘E”atitan. Dop ding chu kagel leh alampi noplou toh kangap chahih beh in naopoh in car chan kanpoh lut tho tai. Car sunga first aid box kavet leh pain relief khat anaum in, akeng chu kajutpeh leh na asan alhisoh doh tai. Kinjong kadai in nei kipohsah nom jeh a nabolthu hiveh ta na katileh alung hang doh in, eidonbut mong2 tapon. Hiphat chun kinjong lung hang2 jeng aw ahileh, na lunghan leh nahoi cheh2 in, kavetnom cheh2 e tia kakoi a abeng kachop peh leh nah2 in ahung nuidoh bep in, akeng jong pain relief jeh chun adamdoh tai. Molchung chu nom asahbeh jeh in chomkhat katoupi kit in, nom nasaval in buh khat kisah hitin cheng ngap ta hite katileh tahbeh ahi e tin ahung nui in, anop lheh vangin ni lhum peiding ahitah jeh in, inn lam kahung kile hon tai.
CHAPTER-IV
Hitia kingaitah le kilungset tah hinkho Kaman hon a, ikihou lou leh bu jong nethei lou banga kaum hon chu anu le apan ahin hedoh hon tan ahileh, achanu ahin phoh pan hon tai. Anu le apan kei chu pumvet in ei vetnom tapon, ipijeh ham jong kahedeh pon, khol jong kakhol deh poi, ajehchu anu le apan ei chuti muda hen, eithet jong leh achanun eilungset pou leh khoh kanasah lou anahi. Anu leh apan keijeh a ahouset tilchan in, Boithem in kei eingai cheh2 abangtan. Aumdan chu kavet leh Boithem in eilungset, eingai dan chu iham tin kikhan nabang um-tahbeh leh ki suicide ngapcha heljeng ahikit tan, boina chu meipi banga jing ahitai. Hiti kah lah chun Boithem jong ahung dammo tan akivetsah leh kidney damlou anahi tai.
Nikhat hi kakigel2 leh ipijeh pentah a hibanga hi eimuda uva, eideilou hel u hitam tin kalung adong thim tan. Ipina hileh kidong tem hen tia Boithem phone a kahoupi a kadoh leh, Heo phone ah kasei nompoi, ikimuto nikhat leh naseipeh nange tin phone athat doh tai. Keijong kalung atheh cheh2 tan, kalung ol thei him2 tapoi. Hijeh chun kimupi din katem tan ahileh marketing a cheding kahi bazaar ah kimuto hite atiphat in bazaar kajon tan. Kihou nading mun kitup umlou jeh chun car park danin car sungah chun ‘Boithem’ ipi mong2 ham phone a nasei nomlou chu tun nei seipeh tan kati leh aseinom kit tapon, kinjong ha doh a kadoh phat in hahsa tah in ahin seidoh nah2 in. Heo imadang ahipoi kanu le kapan nangho hi Kaose ahi tia nathet hon ahi ahinti leh kakin dot jengin aban seibe ding jong hethei talou in, Kakigel leh kahi naloubeh khat eiki ngoh khum jeng chu, na kasan kadip avot lha jeng tai. Chomkhat jou in kinjong ‘Boi’ nanu leh napa chun ahetkhel ahi, keijong nang to-bang2 a mihem khat kahi bouve katileh Heo kei kom’a ibol a sei nahim, kin tah jong katahsan pon, kalungset pen khat nahitah jeh in, iham tin kaose anahi tahbeh tajong lechun kaose hijeng dia kigel lha kahitai, ahethem lou kanu le kapa joh ahibouve ahin tin. Seiding helou in lhase tah in inn kahung kile tai.
Inn kalhun in kanu komah, Henu min eihohi kaose ahi tia eihet u ham tia kadoh jeng leh, kanun ‘Boi’ koi in ipi nan seipeh hitam,
“Ven kaose kitihi (legendry) thusim a hung kiseipeh atah ham, hilou ham kihelou, society a mihem khat kithet bol nalah a untouchable sanga jong nasa jo kithetbol na sangpen ahin, mihem khat kijoh thang na ahibouve. Nanite napate hochu amel u misangin ana melhoi thei uvin ahileh, a-engse, athangse hon kaose ahi tia anasei thang u leh kaose tahsan superstitution society ihijeh uva hiti ahi”.
Keijong lung olthei talou in kaose kahilou dan chu iti proof kabol ding ham tin kakigel2 tan. Hinlah kaose kiti chu proof jong umtheilou, aumlou khat aume kiti kitahsan tobang ahijeh in proof bolji jong aumthei pon. Nikhat nileh kaose kahilou dan hin hedoh nauvinte tin kakigel lha tan, Keijong kanatoh na project hojoh kaboipi tan, phat ong jong ahah lheh tan, inn ah jong kaum man tapoi.
Nilhah khat Boithem in trade fair a chedin eihin tem in, kinjong nanu le napan na houset lo bep jin nom kasapoi, amongin kin phat jong kaneipoi, naloiho toh anache jeng tan tia kasei leh alung nopmo thim jeh chun Keijong kakigong in trade fair kakilhon khompi tai. Amun kaga lhun hon leh mi pumdim in adimjeng in, akhut chu katuh in kavale pi leh, game ahin mu phat in athanom tan, athanopna game hochu kaki chep khom pileh nom asalheh jenge. Hitia Kakom’a aumleh lungmong sel’ a chapang neocha ho banga innocent thet a hinkho amanji chu kalungset natah khat ahin, phat kinei henlang anu le pan eimuda lou hileh aphatsih a umkhompi ding chu kalung ahi. Jan ahung sotthim phat in thanom lheh jong leh kan puidoh in kahung kile hon tai.
Phat leh nikho anache chen ahileh hetman loukah in customers jong tampi kana neitan, kanatoh project pending jong anatam lheh tan ahileh, customers satisfaction kakhohsah jeh in, ong manlou in na katong in, suhlhei toulhei katho tai. Hitia kaboi kahlah chun kin ima kana hetdoh lou vanga, kangaitah Boithem chu adammo na ana serious lheh dan ahitan. Nilhah khat ka imut kon message kacheck leh “hospital ah kaum e “ ti Boithem msg kamun, kalung adong lheh tan, ajingin hospital kadel lut leh gelphah lam loubeh a dialysis ana kibol ahi. Keichun ipi serious tah ajong kanagel peh lou vanga serious thim ahichu kan hedoh tan, nommo kasalheh jenge. Hinlah kin ima kahetdoh lou vanga, anu le pa chun Boithem dammo chu kei eingoh hon a hospital kagalut jong chu pumvet a eina vetnom hon lou ahitan, kalung nabeh in kaose kihi tahbeh hen lang anu le apa joh chu kipetlih leh kalung ahitai. Keijong tousot talou in, Boi lunggim hih in hung damsel in tin kahung potdoh tan, amajong nithum jou in ahung potdoh tai. Hospital a konin hungpot tajong leh masanga tui le nga bang, keini dia kimutona aumthei lou phat in, kaumna cheh hon a genthei tah a hinkho kaman laitah hon in nikhat call ahungin kavet leh Boithem call ahiphat in gangtah a Hello Boi kati jeng leh:
Boithem: awtheo chet in…Heo khatvei beh hungin lang nei kimusah tang aw namel jong kamu nom in, phatseh in kakom ah umjing lechun bou kati e ahin tin,
Mangneo: Boi idia lungkham nahim? Lungkham hihbeh in nahinkho lhumkei a kakom’a bou naum jeng ding ahi katin. Apaodoh joulou jeh chun kalhamon in damsel2 in tin kakoi hon tai.
Eimu nom dan chu kagel leh kapona lheh in, alonaji la kahe chom pon, akom ah um leng damdoi tampi aneh sanga adampi ding jong kahe nai, hinlah anu le apa jeh a genthei loubeh ding keini hibanga kagenthei lo hon kahitai.
CHAPTER-V
Kalungset Boithem tahsa damdoh ding kal ngahlel a kaum vangin iti hitam dam lam mano talouvin alal cheh2 jeng tan, alonaje la kahe tapon, kalungthim le kahinkho pumboi in aboi doh tai. Ama la phatseh in dialysis ache2 jeng tan kinepna neilou bang kahidoh tai. Ama aha dammo tilchan in anu le apan kei eiginmo na asang cheh2 in, iham tin thina bang neitah bah leh min kei tha’a agel tahbeh ding chu kapona lheh jeng tai. Hitia lunggel genthei tah a kaum laitah in nikhat kaloipan Boithem kidney failure ahidan eihin seipeh in, donors ding la amujou pouvin, thiding dinmun a um ahitan, ahahsa lheh e tia ahin sei chu na kasah dan chu katuhkhuh kikhen abangin kamit ah kho ajing jeng tai. Keijong nilhah in ipi kabol ding hitam tin imulou in kaki jan gel khovah in, ajing jingkah in hospital jon a kache peileh hospital kaga lhun in, masanga ei vetnom louhel, anun ihinmu phat in akap doh jingtan ahileh, thil umdan chu ahoi tapoi ti kahe doh tai. Kinjong Boithem chu kajon lut in boithem2 tia kakouleh ahung hahdoh in, lhase tah in eihin ven thula aseidoh thei pon, amit a konin mittui drop khat kang chan ahung valha in. Kavet leh Leiset chunga kalungset pen nu chu pahcha hoitah mollha bangin alim amel jong ana dang lhatan, kalai analheh jeng e. Kinjong boi lunggim hih in nadam thou2 ding ahi, kei hinlaise a nathi theilou hel ding ahi tin, Dr pa toh kimuto din kapotdoh tai.
Dr pa kaki houlimpi leh kidney transplant tailou option dang aum tapoi, transplant ahilou leh lha khat kal jong hing jou taponte, a-inkoten kidney donors amu joulou jeh uva hitia hi um mei2 ahitai tia ahinsei phat in. Kinjong Dr kidney angaichat leh kei kidney aumnai, kin pejeng inge katileh. Dr pan pasal kidney numei a transplant complicate ahidan le ahahsat, ahithei lou dan thu asei in. Kinjong Sir, apeding kei kahin abolding nang nahin, kei ready sa kahi tai kati phat in, ahileh donors dang jong umchom lou ahitah jeh in vang vetthei ahi ahintin, kinjong kakipah e Dr, Pathen in alampi hingong nante kati pei kit leh. Dr pan ahileh matching ahi, ahilou het nadia kinomsot talou’a medical test bolpei din aseitai. Medical checkup boldin kakigo tan, kidney transplant a athupi pen test ho chu:
Blood typing, tissue typing, cross matching le antibody level test etc ho ahi.
Test jouse kabol chai uvin Dr pan eihin kou in hithei nante tia eiseipeh chu kakipah lheh jeng tai. kinjong kanu ka call in project khohtah khat kanei jeh in lhakhat tobang inn kahung phah theilou ding ahin ana lungkham hih uvin tin kahetsah tai. Chuin keijong treatment eipan pei tauvin hospital ah kaum tai, hinlah ka kidney donor kabol ding hi Boithem kom ah jong kaseidoh pon, anu le apa komah jong kaseidoh poi. Transplant bolding nikho in kani hon in eihin toldoh uvin ahileh,
Boithem in ahin hedoh tan lampi (corriror) ah hitihin eihin hou e:
Boithem: Heo ipidia hitobang decision hi nalah ham, Ipi kahia kei hibanga hi nei gimpi jeng hitam?
Mangneo: Boi “kahinkho hi nang’a ahi” haina hu kanei laisea kadalhah lou hel ding nahi tia kasei chai leh OT room ah eitollut pei uvin.
Hitichun operation chu akipan in, pungkal ijat ham jou in Pathen lungset jal in kidney transplant jong success ahitan, kho kahin hetdoh chun ICU ana hitai. Anu leh apa hinkho jong seilou beh in akikhel deltan, hiche nia pat chun eithet najouse jong beihel in, achapa khat bang2 in eigel hon tan, hospital kaum sungin jong lungset hepi tah in eilimbol hon in eijenle hon tai. Hinlah kin kagel thupi pen chu, Mihem dia sacrifice kalval’a chungnung jo aumlou banga, thiding nikho ngah a um kalungset pen nu hinkho kahudoh chu hiche leiset a kahung penlo ahi tin kagel in, keisangin jong amaho akipah jo uve. Ni ijat ham jou in keichu discharge eibol tauvin boithem vang discharge ahihih lai e. Inn kaga lhun leh kanun ahetdoh phat in boi ipi nagabol hitam tin alhisoh jengin, kinjong kanu chu kalhem2 in hahsa tah in ka convince nah2 e. keijong pot talou in damdoi kanen innmun ah bed rest kabol in, boithem jong lhakhat jou in discharge ahung hitai.
Hitia asopi a-u, anao in jong apeh lou kin kahinna organ jong itlou hel a kapeh doh jeh chun, anu leh apan eihin tahsan doh tai. Ajehchu amaho chun keibol’a ana ngaito’u ahin, atahbeh a keichu kaose kahia, adamding kadei mong leh kape (katom) da leh damjeng ding ahin, hinlah adam nadinga ka organ donate kabol jeng chun kaose kahipoi ti proof apeh ahitai. Anu le apa jong kisih in kakom ah ngaidam athum hon tai.
Hiti chun lha ijat ham jou in boithem jong ol2 in ahung kidodoh in adam thengsel phat in, pu le pa chonna dol’a, anu leh apa kom’a jong thum lou, tulai marriage jong hilou, akijam jong hilou in. leiset a kalungset pen nuchu kakipui in tahsan um upa khat kaki tao sah in eitih a kikhan kit talou a, kakom a umjing din kakipui in kakicheng hon tai.
BEITA
Kaden lung laigil atong kha leo e hitabang thusim jih them naum u hi pachat naum uve. Atah din akilom lheh jenge😊❤️❤️❤️
Comments are closed.