Home Lelen Kipgen JANGMOL DINGPI(Part-I)

JANGMOL DINGPI(Part-I)

741
0

Lelen Kipgen.


Pol som kahin chai tauvin, nungah golhang hinkho chu kahin mang pan taove. Them vetna jong kahin chai taovin, nikhat hi Camping che ding kahinsei doh taovin ahile katha anom thei lheh jeng uvin ahi. hijeh chun lhakhat tabang vaitham’a camping che dingin kahung kihoulha taovin ahi. amun ding kahin seikit taovin ahile JANGMOL DINGPI a che dingin kahin sei lha kit taovin ahi. ahinlah Jangmol Dingpi thusim hethem jep mikhat le ni chu kanom tapovin ahi. ajeh chu hiche Jangmol Dingpi kiti hi athusim gimnei ahi. Thilha Sangah hatna gam, Gul le tang tam nagam, Humpi Keipi Sahang tam nagam, chuleh Lhomi tam nagam jong ahin, athusim hi ana kisei gimnei lheh jin ahi. mundanga che ding kasom som vang uvin kaloite adangho chu anom tapovin, athu’u nillel najeh chun Jangmol Dingpi che dingin kaum taovin ahi.

Hiche Jangmol Dingpi hi *Burma* le *India* boundry chin lah ahin, Burma sung langa um ahi. amun hi eitih khanga mihem chenna lou gam ong, gam gil, gam gimnei tah ahi. chuleh *Khamty* State sunga um ahin, *Kachin* State toh kinaicha ahitai. akom avel lah a cheng hon gamlen na, Sa kap na a aman jiu ahi. hiche gama hi gam Sai, Humpi, Jangsel, Sajuh, Vompi, Sagol Ngalchang chule adang dang jong tam ahi.

Tehse ho sei na a kajah khat chu, “masanglaiyin hiche Jangmol Dingpi gama hin golcha ni gamlengin ache lhonin ahile, gamah agolpa khat pa hi gam Saiyin ahin that tan, khat pa hin aloipa thilong chu inlanga dingin ahin pon ahile, anung langa pat hin aloipa mithi pa chun neh dingin ahin ngih jin, anung vet jileh mithi tabang bang chun anaum kit jin ahi. chuphat chun aloipa chu ahung kicha tan, aloipa thilong chu munkhat’a ahin dalha tan ahile, sao thim khat ahin dalhah jou hin aloipa mithipa chun anung ahindel in, khosung phah kon chan ahindel e.” kiti thusim khat kana jakhan ahi.

Chukit leh Jangmol Dingpi thusim khat ma achun, “masanglai chun golcha mi gup Jangmol Dingpi ah gamgeh dingin ache uvin koimacha in ahung nung lhun tapove.” ti thusim khat jong ana kisei jie. hiche kahin sei teni keu hilouvin thusim gimnei tamtah jong akisei jin ahi.

Keihi insunga pasal athum channa aneopen kahin penpi numei vang kanei pon ahi. kachen nao hi *Burma* gamsung *Khamty* state *Chinwin river* panga kho khat a cheng kahiuve. Burmese ho toh cheng khom kahiuvin, chule kachen nao hi *Naga* gam ahi. Jat dang lah a cheng akihi jeh chun kol pao ngen akimangin ahile kol pao bep chu amaho bang bangin akitho theiyin ahi. chule keihi kaneova kipat tank,kungfu kana lunglut in hijeh chun mi bang kahi lou vangin koima kicha louva hinkho mang khat kahi.

Hitichun Camping a che ding athanom se chu nungah golhang mi som le thum kalhing uvin, hichelah a chu akingai loi jong kaum kit uvin ahi. kei jong Jeny toh kingai kahin ama jong campinga jao dinga kigong ahi. kei hi camping che ding chu katha anom thei pon kalungthim anom thei mong mong pon ahi. ahinlah ka dongmanu Jenny akigut jeh chun ka kigong ham hamin ahi.

Nikhat hi thil kigut tup ding tin munkhat ah ka kisuto uvin, gam a angaicha ding, meivah, trochlight, chemcha, neh le chah chule apoimo adang dang ho ka kigut tup uvin ahi. ajinga kipat doh ding kahi tahjeh uchun jan hin ken jong keima personal a gamnui a kangajchat ding ho ka kigut tup in ahi. chemcha neo khat, meithal khat jong ka kigut in ahi ajeh chu gama che ding akihi jeh chun meichang jong ka kigut neng chet in ahi. chule kaloihon jong meithal khat le ni ahin pouvin ahi.

Jangmol Dingpi kache diu chu kanu kapa anom pon, chule khosunga tehse hon jong ajahda uvin ahi. ken jong Jenny koma kaseiyin, ahinlah akigong tei teiyin ahi. ka dongmanu Jenny ache jeh chun che dingin ka kigong nah nahin koima thusei jong kala tapon ahi. ahinlah kalungthim vang anom thei deh poi. Janpon ka kigut in, kavon ho ka kigut in jinga che ding akihi tah jeh chun kajalkhun kajonin ka kimachol tan ahi.

Jingkhal in matah in kathouvin an kanen ka kigongin in-akonin kahung pot tan ahi. *Khamty* kong ngahmun a ka kisuto uvin thil ho kahin kisuhtoh taovin ahi. Khamty khopi hi Naga ho khopi ahin *Chinwin* tuilen panga um ahi. hiche *Chinwin* tuilen pang suh hi *Khamti* nuiya kipat *Hoimaland* lang chan Kuki ho chenna gam ahin, India toh boundary chin thinglhang lang hi Naga ho chenna gam ahikit in ahi. hitichun kong khat kahin reserved uvin kong sunga chun kangaichat diu hojouse kahin kipoh uvin kahung kipatdoh taovin ahi. Camera khat jong kapon limkap in kapangin ka kiseimo lheh jengin ahi. kong ngahmun a kon kahung kipatdoh u chun ka khalah lheh jeng uvin kong kaimun’a um ho jong chun lungdong tah in eive sou sou jeng uvin ahi.

Keiho hi misom le thum kahiuvin, chule kong tolpa toh misom le mi li kahiuve. hiche lah ahin Kuki mi sagi kahiuvin, Naga mi thum, kol Burmese mi ni chule San pasal khat toh kahiuve. hitichun *Chinwin* tuilen kahin tou jui uvin chung lang kahin jon uve. chule *JANGMOL DINGPI* a pat hung long tuilen’a hung long lut vadung khat aumin, hiche vadung chu *Tuineng* akitin ahi. chuleh hiche vadung hi vadung neo akiti vangin kong ho jong lut thei ahi. nilhah lang nidan ni velhin hiche Tuineng vadung chu kahin pha taovin, hiche vadung chu kahin jui tou taovin ahi.

vadung chu anom lheh jenin ahi. vapam ah thing phung sangtah tah ho aumin, thing chung lah a chun Jong, Guldu, Ngao, chule Vaphol, Vakul, Vahai, Langkeh ho aum jin Camera a lim kap chu katha anom lheh jengin thildang buipi louvin lim kachuti kap kap jeng tan ahi. munkhat ahin vapam’a mong phung sangtah khat ahin Jongte anadimset uvin, kaloiho mikhat chun meithal kap kitet ding ahinsei tan ahile kong chunga pat chun meithal kap kahung kitet taovin ahi. hitichun numei ho jong ka kapsah uvin, mi som le mi thum langin ka kap uvin ahile ni seh seh ka kikap lhah uvin, hiche ka jong kap lhah teni’u chu nilhah me dingin kong chunga chun kahin sem taovin ahi.

Hitichun kahung hung uvin ahile munkhat vapam’a nel jang mun khat ahin Sam(Gulpi) lentah khat hi anaumin ahi. amei lang tuilah’a aumin akim lai’a kipat alu langse vapam neljang achun nilum ana ki oiyin ahi. hiche Sam let dan chu mihem tahsa toh hin alet dan kibang inte, ama jong chat louvin aumin keihon jong ema lo louvin kahin dalha taovin ahi.

Nilhah lang nidan li velhin munkhat’a tui lhabom(water fall) sangtah khat umna kahin pha taovin ahi. hiche tui lhabom hi alhom pen a fit 140/150 vei hidingin ginchat aumin ahi. nilhah lang jong ahitan, hiche tuilhabom’a kipat kong jong che theilou ding ahiphat chun kong’a kon chun kahung kumlha taovin ahi. nilhah lang jong ahiphat in tuilhabom kom molchung khat a ka kaldoh uvin, ge nading mun ka kibol tup uvin, ka ponbuh hou ka kison taovin ahi. chuin an ka kihon uvin ka kitot eao lah lah uvin ahile chomlou kah in kho jong ajing pei tan ahi.

Janin la kalha choh thet uvin alam loi akitot loi hitichun nomsa tah in kaum uvin, jan asot phat in emu dingin ka ponbuh cheh u ka kijot uvin ka emu taovin ahi. ahinlah kei chu ka emuthei thei tapon ahi. ajeh chu Jangmol Dingpi thusim ho chu kagel jin kahung kon uva min ei jahda hou chu kagelin, chule jan thip nunga gamlah a gamsa ho ham gimnei tah tah hojeh a chu emuthei lou kahi. hitia ka kigel jing laiyin hetman lou kah in kana emu lhu tah ahi. Jan kamangin, ka genao ka camp uva hin pasal khat von kang ngen a kivon khat hi ahungin, ama chun akhut chal a ako ko chun anung ajui uvin, kei leh Naga ho nungah khat amin “Rubi,” kiti khat bou hi eidalha uvin ahi. Jingkal kahung tho hin kamang chu kagelin kalungthim anommo cheh cheh tan, ahinlah kaloiho koma kaseidoh pon ahi. hitichun jingkal an kaneh jou uvin, mol le lhang kal dingin ka kigong taovin ahi.
_*banjom kit ding.*_

_*Lelen Kipgen.*_
7629033890

*©2020, Lelen Kipgen, All Rights Reserved.*

Previous articleIN–GO LE GAM–GO(Part-III)
Next articleJANGMOL DINGPI(Part-II)