by Helun Elson Haokip
Tulah hin China gama Christian sect khat Church of Almighty God (CAG) kiti hon Pakai Jesu ahung kittai atiuva alhangsap u thu ahung kiha sei lheh in ahi. August 19, 2020 nikho chun Nagaland Baptist Church Council chun Christian ho kichih theina din thuphon khat ahinbol in, Nagaland a jong khangthah mi 50 tobang in hiche hou hi anajop man u hidan in thu akijai.
China gama hin Chinese Communist Party (CCP) in nasatah a akha (ban) vang in Christian Hou hi amachal jing in ahi. Christianity hi 8th Century AD laija Tang Dynasty khanga pat anaum pan ahitan, kum 1949 kuma communist vaihop hung kipat til chun mi 4 million (3 million Catholics and 1 million Protestants) tobang bou anahiuvin, tuhin Chinese govt in estimate abol dungjuijin Christian 68 million vel ahitai. Ahin Fenggang Yang of Purdue University’s Centre on Religion and Chinese Society te chun China gama Christian jat hi 93 million le 115 million kikah lah ahi atiuvin, chule Paul Hattaway and Asia Harvest in research abol dungjuijin, Christian ahivanga seidoh ngamlou ho le underground church hoa Pathen hou tamtah jong asimtha uvin ahileh 2019 chun 120 million aval tai atiuve. Hiti chu ahileh vannoija Christian tamna pen gamho athumna tichu United States le Brazil bantah a hiding tina ahitai.
China gama hin Hou/Sakho kiti phot hi kikhaam (ban) tiding ahijeng in, ahivang in Chinese Communist Party chena lhongpi palkeh louva ahou u amachalbe na dia jong missionnary natoh ho jong bollouva umthim thim ho chu persecute abol beh pouvin, officially a vang agam govt hi atheist tichu Pathen um tahsanlou ho ahiuve. Hiche gama mi tamnapen Hou ho chu – Buddhism (Han Buddhism, Tibetan Buddhism and Theravada), Christianity, Falun Gong, Islam, Chinese Folklore religion ho hi ahiuve.
Christian ho hi ahung tam jep jep phat uvin sect/group chom chom tamtah ahung umdoh in hiho laha chu The Shouters Church kiti Christian cult khat jong ahung umdoh uvin, amaho chun alamkai pau Witness Lee atipau khu ‘Lord Changshou’ atiuva jaatah a abol u ahi. Tua Church of Almighty God ho Administrative leader pa Zhao Weishan (born on 12 Dec. 1951) jong khu amasa in Christian House Church member anahin, 1987 a chu hiche The Shouters Church a hi lut a amatah chu ‘The Lord of Ability’ ana kisah ahi. Kum 1989 chun CCP in hiche The Shouter ho hi ‘ban’ ahinbol tan ahi. 1991 chun tua Pakai Jesu hung pengkit (reincarnate) ahi atinu u Yang Xiangbin (born in 1973) to khun ahung kimuto hon in, 1992 chun Church of Almighty God (Eastern Lightning tia jong kihe) hi ahin phutdoh un, Yang chu mi mai mai ahipon, Pakai Jesu amatah numeija hung penga, amin jong Jesus Christ hilouva, Almighty God tia hung peng ahitai atiuvin, address abol teng u leh amanu (She) titalou vin amapa (He) tin ahin kou tauvin ahi. Chuleh Zhao jong chu Holy Spirit in amanchah mi ahi atiuvin, hiti chun 1992 chun mi 1,200 tobang bou anahi nalaijun ahi. September 6, 2000 chun Yang le Zhao chu America (US) ah ajamlut hon in, 2001 chun US govt in political asylum apeuvin tuchan hin New York ah acheng jing un ahi.
2014 chun Church of Almighty God a kon mi group khat hi Beijing khopia clothing store khat ah alut uvin, Pathen thu aseijun, aseijou uvin, miho koma khonung leh contact bol theina din mobile no. ho alauvin, Wu Shuoyan kitinu chun a cell no. apeh lou jeh in, hatah in avouvin ahileh midangho chun numeinu ahin kithopi kigot jeh un, “koi hileh ahung kikum kum thiding ahi” atiuvin, amanu avoh lai u chun “go and die, you evil spirit” atiuvin asam uvin, ahavoh val jeh un hichenu chu athitan ahi. Hiche mi volih ho laha mi ni Chinese govt in capital punishment apeuvin, adangho chu re-education centre ah akoi tauvin ahi. Hiche jou hin CCP in hiche Church of Almighty God hi evil cult ahi atiuvin, ‘ban’ ahinbol tauvin ahi. Hinlah Church of Almighty God hon hiche thilsoh hi nasatah in demna aneijun, amaho ahilou dan jong aphongdoh un ahi. The Beijing News in aseidan in hiche mi volih ho hi amasa a Chuch of Almighty God a anaum ahiuvin, hiche mi atha pet uva hi sect chombeh khat aphudoh uva, numei mini hi Pakai Jesu chu ‘one in two body’ a hung peng kit ahi atiuva, CAG hi adalhah nung u ahitai atin ahi.
Kum 1992 a mi 1,200 bep chu tuhin 4 million val alhing uve tin Chinese govt thuphon in aseijin, ahin, amaho seidan in underground church jong tamtah uma CCP te hetphahlou tamtah um ahin, hiche Christian cult jui mihem hi alhompenna 6 million val dan in aseijun ahi. Amaho hin China gama lah social media restriction aumjeh in ima abol thei pouvin, lamkai ho tamtah hi USA a New York leh California state a Los Angeles le San Fracisco, chuleh Canada a Toronto le Ottawa khopi hoa hin apansau vin vannoi muntinna social media a Facebook/Messenger le Whatsapp hoa video conference le voice/audio conference in amaho thu ahil jiuvin, khangthah nungah-gollhang langho target ahabol un, adeh in South le South East Asia sunga Christian ho lah ah ahabol un ahi. North East India, Nepal, Sri Lanka, Thailand, Malaysia, Indonesia, Philippines, etc a um Christian khangthah ho lah ah ahabol uvin, agunchu lheh uvin ahi. Amaho lekhabu hi The Word Appears in the Flesh akitin, hichea thuho hi tua Jesus incarnate ahi atinu u mangcha a Pathen thuphon doh ahi atiuvin, lekhabu thum in asodoh uvin, page 3,000 val ahin, Holy Bible sanga jong hatah a saa (thick) jo ahi.
Hiche a Almighty God thusei ahi atiu khat hi amaho lamkai nungah khat Vivian Zhang kitinu hin eihin thot in, “hiche hi mihem seidinga nagin chat em?” tin eihin dong in, ken jong, “Who on earth in his right mind dare to speak such words if he is not God?” kati leh ama chun “hiche chu ahi. Mihem koima chan hitobang thuhi aseithei lou ding, seina thei tha jong aneilou ahi” atin, jaan khat hi phone eihin bol in sottah kakihou hon in, dih kasah lou dan tamtah kasei leh ahilchen khop pon, hichenu to hin thumvei tobang phone in kaki hou hon tan, kikihou hou jong leh phachom lou ding ahijeha kangahdoh ahitai. Amaho hin miphalou ho chunga manthahna hunglhun ding nikho (doomsday) thuhi ahaseijun, Hatchungnung Pathen thutanna (Almighty God’s Judgement) thu jong ahaseijun, tumasang jep a China gama natural calamity umho Liingpi kiho, twiso gimnei tahtah ho jouse chu Pathen in Chinese Communist Party gotna apeh pan ahitai atiuvin akipah lheh un ahi. Amaho pansatna pen Bible chang hi Matthew 24: 27 – “For as the lightning cometh out of the east, and shineth even unto the west, so shall also the coming of the Son of man be” kiti lai khu ahin, mihem chapa hung ni leh solama kolphe aphet leh lhumlam gei asalvah banga – kiti chu solam China a hungpeng kit a lhumlam geija athu hi kiphongjal ding aseina ahi atiuvin ahi.
Bible jong hi apaideh pouvin, ahin The Word Appears in the Flesh a Pathen thusei ahi atihou khu reference in ahaman uvin, chule hiche lekhabu hi Revelation a khumkhana kibol lekhabu (sealed book) kisei chu ahi tia atahsan uva, Jesu chu hung peng kit a hiche lekhabu chu ahondoh ahitai atiu ahi. Amahon aseijing u khat kit chu Pathen hi gender neilou ahin, pasal masapen Adam le numei masapen Eve anasempa chu numei jong hilou chule pasal jong hilou ahi atiuva, hijeha chu tua jong Pakai Jesu chu numeija ahung penmo na ding aumpon, mihem tahsa a ahung pen jeha chu numei ham pasal ham mella umbou ahin, ama chu numei jong hilou pasal hilou ahi ti vetsahna a tua hi numeija hung peng ahi atiu ahi.
Midang amaho thudol lekhabu a hinso doh ni aum tan, lekhabu teni chu – (1) Lightning From the East by Emily Dunn, 2015 (2) Inside the Church of Almighty God by Massimo Introvigne, 2020; hiche te ni hi ahi. Chinese govt thuphon dungjuijin hiche Pakai Jesu hung pengkit ahi atinu u Yang Xiangbin hi mental problem anei ahi atiuvin ahi.
Chuleh amaho kiloi khomna hi gamtinna um amaho houbung Chinese mihao hon aha kithopi uvin, sum le pai lhahsamna anei pouvin, film ho athouvin, a film thoho uva hin China gama CCP hon Christian ho asuh gentheina hou thusim ahatho uvin ahi. Tuhin America a Christian ho laha mikang le mivom ho tam tah jong alalut jing un, ahou u hi amachal thouvin ahi. Ahoukhomna hou ivetleh akipadan u leh nom asahdan u datmo aum leuvin, apha ham aseham vang akihe tapon, supernatural power khat vang jao ahitai.